ระดับการใช้ภาษา

          การสื่อสารของมนุษย์นอกจากจะเข้าใจการใช้คำให้ตรงกับความต้องการแล้ว ยังจะต้องใช้คำให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคล โอกาส และกาลเทศะด้วย เช่น ในโอกาสงานพิธี ในที่ประชุมหรือในที่สาธารณะ สถานการณ์เหล่านี้ย่อมใช้ระดับภาษาที่แตกต่างกัน จึงควรทำความเข้าใจในเรื่องระดับของภาษา และใช้ภาษาระดับต่าง ๆ ให้ถูกต้องเพื่อให้การสื่อสารมีประสิทธิผล

การแบ่งระดับภาษา

การแบ่งภาษาออกเป็นระดับต่าง ๆ นั้น อาจแบ่งได้หลายแขนงแนวทาง ดังนี้

๑. แบ่งออกเป็น ๒ ระดับ คือ

      ระดับที่เป็นทางการ (แบบแผน)

      ระดับที่ไม่เป็นทางการ (ไม่เป็นแบบแผน)

๒. แบ่งออกเป็น ๓ ระดับ คือ

      ระดับพิธีการ (แบบแผน)

      ระดับกึ่งพิธีการ (กึ่งแบบแผน)

      ระดับไม่เป็นพิธีการ (ไม่เป็นแบบแผน)

๓. แบ่งออกเป็น ๕ ระดับ คือ

      ระดับพิธีการ

      ระดับทางการ

      ระดับกึ่งทางการ

      ระดับไม่เป็นทางการ

      ระดับกันเอง

ลักษณะสำคัญของภาษาแต่ละระดับ

๑. ภาษาระดับพิธีการ 

เป็นภาษาที่ใช้สื่อสารกันในที่ประชุมที่จัดขึ้นอย่างเป็นพิธีการ เช่น การเปิดประชุมรัฐสภา การกล่าวอวยพร การกล่าวต้อนรับ การกล่าวคำปราศรัย การกล่าวรายงานในพิธีมอบปริญญาบัตรหรือประกาศนียบัตร การกล่าวสดุดี การกล่าวปิดพิธี สารจะมีลักษณะเป็นพิธีรีตอง เป็นทางการ มีความจริงจังโดยตลอด ใช้ถ้อยคำที่เลือกเฟ้นแล้วว่าไพเราะ ก่อให้เกิดความรู้สึกจรรโลงใจเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้น ผู้กล่าวจึงมักเตรียมบทวาทนิพนธ์มาล่วงหน้าและใช้วิธีอ่านต่อหน้าที่ประชุม

๒. ภาษาระดับทางการ 

เป็นภาษาที่ใช้ในการบรรยายหรืออภิปรายอย่างเป็นทางการในที่ประชุม หรือใช้เขียนข้อความที่ปรากฏต่อสาธารณชนอย่างป็นการเป็นงาน หนังสือที่ใช้ติดต่อกันทางราชการ หรือความรู้ความคิดที่มีความสำคัญเป็นที่น่าสนใจ การใช้ถ้อยคำตรงไปตรงมา เข้าสู่จุดประสงค์ที่ต้องการโดยรวดเร็วอาจจะมีศัพท์เทคนิคหรือศัพท์วิชาการ

๓. ภาษาระดับกึ่งทางการ 

คล้ายกับระดับทางการ แต่ลดความเป็นงานเป็นการลงบ้าง เพื่อให้เกิดสัมพันธภาพระหว่างผู้ส่งสารกับผู้รับสาร มักใช้ในการประชุมกลุ่มเล็กลงกว่าการประชุมภาษาระดับทางการ เช่น การประชุมกลุ่ม การอภิปรายกลุ่ม การบรรยายในห้องเรียน ข่าว และบทความในหนังสือพิมพ์ สารมักเป็นเรื่องเกี่ยวกับความรู้ทั่วไป การแสดงความคิดเห็นเชิงวิชาการ เกี่ยวกับการดำเนินชีวิต เรื่องเกี่ยวกับธุรกิจ มักจะใช้ศัพท์วิชาการเท่าที่จำเป็น

๔. ภาษาระดับไม่เป็นทางการ

ใช้ในการสนทนาโต้ตอบกันระหว่างบุคคลหรือกลุ่มบุคคลไม่เกิน ๔-๕ คน ในสถานที่และกาลที่ไม่ใช่ส่วนตัว เช่น การเขียนจดหมายระหว่างเพื่อน การรายงานข่าว และการเสนอบทความในหนังสือพิมพ์บางฉบับ สารมักเป็นเรื่องทั่ว ๆ ไป ถ้อยคำสำนวนอาจมีถ้อยคำที่เคยใช้กันเฉพาะกลุ่มหรือเข้าใจความหมายตรงกันได้ในกลุ่มเท่านั้น

๕. ภาษาระดับกันอง 

เป็นภาษาที่ใช้ในวงจำกัด เช่น ภาษาที่ใช้กันภายในครอบครัว ใช้กันระหว่างสามีภรรยา หรือใช้กันระหว่างเพื่อนสนิท สถานที่ที่ใช้มักเป็นที่ส่วนตัว สารไม่มีขอบเขตจำกัด ใช้ในการพูดจา ไม่นิยมบันทึกเป็นลายลักณ์อักษร ยกเว้น แต่ในนวนิยาย หรือเรื่องสั้นบางตอน เพื่อทำให้เรื่องสมจริงอาจมีคำคะนองที่ใช้กันเฉพาะกลุ่ม หรืออาจใช้คำภาษาถิ่น

ปัจจัยที่กำหนดระดับของภาษา

๑.โอกาสและสถานที่ เช่น ภาษาที่ใช้สื่อสารกับบุคคลกลุ่มใหญ่หรือในที่ประชุมกับภาษาที่ใช้สื่อสารในตลาด ร้านค้า หรือสื่อสารพูดจากันที่บ้าน    ก็จะใช้ภาษาต่างระดับกัน

๒. สัมพันธภาพระหว่างบุคคล เช่น เป็นเพื่อนสนิท เป็นผู้ที่เพิ่งรู้จักกัน เป็นผู้ไม่เคยรู้จักกัน ฯลฯ สัมพันธภาพเหล่านี้เป็นปัจจัยกำหนดระดับภาษาแต่ต้องขึ้นกับโอกาสและสถานที่ด้วย

๓. ลักษณะของเนื้อหา เกี่ยวพันกับโอกาสในการสื่อสาร เช่น เนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องส่วนตัวก็ไม่ควรนำไปใช้ในโอกาสที่ต้องใช้ภาษาในระดับพิธีการหรือระดับทางการ

๔. สื่อที่ใช้ส่งสาร กรพูดคุบกันแบบซึ่งหน้าย่อมใช้ภาษาแตกต่างจากภาษาที่ใช้พูดทางโทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียง หรือวิทยุโทรทัศน์

อ้างอิง : เพลินใจ พฤกษชาติรัตน์ และ นันทพงษ์ พฤกษชาติรัตน์. (ม.ป.ป.). หลักภาษาไทยและการใช้ภาษาไทย. (ม.ป.ท.)

อ้างอิง : กิจมาโนชญ์ โรจนทรัพย์. (๒๕๕๔). แบบเลียนภาษาไทยจากใจครูลิลลี่. กรุงเทพฯ : ณ เพชรสำนักพิมพ์.

อ้างอิง : เพลินใจ พฤกษชาติรัตน์ และ นันทพงษ์ พฤกษชาติรัตน์. (ม.ป.ป.). หลักภาษาไทยและการใช้ภาษาไทย. (ม.ป.ท.)

อ้างอิง : สมศักดิ์ อัมพรวิสิทธิ์โสภา.(ม.ป.ป). หลักและการใช้ภาษาไทย. กรุงเพทฯ : ภูมิบัณฑิตการพิมพ์.

เอกสารอ้างอิง/อ่านเนื้อหาเพิ่มเติม

กิจมาโนชญ์ โรจนทรัพย์. (๒๕๕๔). แบบเลียนภาษาไทยจากใจครูลิลลี่. กรุงเทพฯ : ณ เพชรสำนักพิมพ์.

เพลินใจ พฤกษชาติรัตน์ และ นันทพงษ์ พฤกษชาติรัตน์. (ม.ป.ป.). หลักภาษาไทยและการใช้ภาษาไทย. (ม.ป.ท.)

สมศักดิ์ อัมพรวิสิทธิ์โสภา.(ม.ป.ป). หลักและการใช้ภาษาไทย. กรุงเพทฯ : ภูมิบัณฑิตการพิมพ์.

ทำแบบทดสอบออนไลน์เพื่อรับเกียรติบัตร